Θέλετε να κάνετε καλλιέργεια κερασιάς σε κήπο; Η κερασιά σχηματίζει πάρα πολλά και λευκά άνθη και για αυτό χρησιμοποιείται και ως δέντρο καλλωπιστικό σε πάρκα πόλεων. Η παραγωγή κερασιών στην Ελλάδα εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες που θα επικρατήσουν κατά τη περίοδο της άνθησης και συγκομιδής των καρπών. Οι βροχοπτώσεις κατά την άνθηση και ωρίμανση των καρπών μπορούν να εκμηδενίσουν τη παραγωγή του έτους.
Η χώρα μας εισάγει μικρές ποσότητες αλλά κυρίως εξάγει περίπου το 5-10% της παραγόμενης ποσότητας σε διάφορες χώρες της Ευρώπης.
Σημαντικές ποσότητες κερασιών παράγουν η Ιταλία, η Γερμανία και η Τουρκία.
Εικόνα 2. Άνθη κερασιάς
Κοινή ονομασία: Κερασιά, οικογένεια Ροδοειδών
Επιστημονική ονομασία: Prunus avium, οικ. Rosaceae
Είδη και ποικιλίες κερασιάς
Οι ποικιλίες της κερασιάς διακρίνονται ανάλογα με το χρώμα του καρπού, τη σκληρότητα της σάρκας, ανάλογα με το αν χρειάζονται επικονιαστή όχι και ανάλογα με το ύψος τους.
Ανάλογα με το χρώμα του καρπού οι κερασιές διακρίνονται σε: ερυθρές, μελανές και ξανθές ή γαλανές.
Ανάλογα με τη σκληρότητα της σάρκας οι κερασιές διακρίνονται σε: τραγανόσαρκες και απαλόσαρκες.
Ανάλογα με το αν χρειάζονται επικονιαστή ή όχι οι κερασιές διακρίνονται σε: αυτογόνιμες και αυτόστειρες.
Ανάλογα με το ύψος τους οι κερασιές διακρίνονται σε: κανονικές και νάνες, ανάλογα με το ύψος τους.
Για να γίνει κατανοητή η διαφορά ανάλογα με το χρώμα του καρπού, νομίζω πως οι παρακάτω φωτογραφίες θα βοηθήσουν:
Εικόνα 3. Γαλανά κεράσια
Εικόνα 4. Ερυθρά κεράσια
Εικόνα 5. Μελανά κεράσια
Ποικιλίες κερασιάς που συμβάλλουν στην Ελληνική παραγωγή
Οι ποικιλίες που συμβάλλουν στην ελληνική παραγωγή είναι κυρίως τα Τραγανά Έδεσσας, τα Μπακιρτσεΐκα και η Bigarreau Burlat.
Α) Τραγανόσαρκες αυτόστειρες
1) Bigarreau Burlat: παράγει καρπό σκούρου χρώματος, τραγανό, εύγεστο και καλής εμφάνισης. Το αρνητικό της συγκεκριμένης ποικιλίας είναι ότι οι καρποί της σχίζονται εύκολα.
Σαν επικονιαστής συνιστάται η ποικιλία Bigarreau Marmotte.
Εικόνα 6. Κεράσια της ποικιλίας Bigarreau Burlat
2) Bigarreau Van: ωριμάζει λίγες μέρες νωρίτερα από τα Τραγανά Έδεσσας και ο καρπός της είναι μαύρου χρώματος.
Κατάλληλοι επικονιαστές είναι οι ποικιλίες Napoleon και Bing.
Εικόνα 7. Τα κεράσια της ποικιλίας Bigarreau Van είναι ακόμα πιο σκούρα στο χρώμα και λιγότερο “στρογγυλά” από τα προηγούμενα
3) Τραγανά Έδεσσας ( Ρούπκα ή Ρουπκόβο ή Βοδενών): ποικιλία που παράγει καρπούς άριστης ποιότητας με πολύ γλυκιά γεύση. Η συγκομιδή αρχίζει από τα μέσα Ιουνίου και συνεχίζεται μέχρι και τα μέσα Σεπτέμβρη στις ορεινές περιοχές της χώρας μας. Για να επιτευχθεί ικανοποιητικό αποτέλεσμα στο μέγεθος των καρπών το δένδρο χρειάζεται συστηματικό κλάδεμα, άρδευση και λίπανση (θα τα πούμε παρακάτω).
Καλοί επικονιαστές θεωρούνται οι ποικιλίες Van και Napoleon.
Εικόνα 8. Καρποί ποικιλίας Τραγανά Έδεσσας
4) Μπακιρτσέϊκα: ποικιλία που ωριμάζει σχεδόν ταυτόχρονα με τα Τραγανά Έδεσσας, καλλιεργείται κατά αποκλειστικότητα, μαζί με τη ποικιλία Τραγανά Έδεσσας, στον νομό Πέλλας και συμβάλλουν στο 53% της ελληνικής παραγωγής κερασιού. Αξιόλογη ποικιλία με καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.
Κατάλληλοι επικονιαστές θεωρούνται οι ποικιλίες Van, Napoleon και Τραγανά Έδεσσας.
Εικόνα 9. Κεράσια Μπακιρτσέϊκα
Β) Τραγανόσαρκες αυτογόνιμες
Οι ποικιλίες αυτές είναι κατάλληλες για περιοχές όπου η άνοιξη είναι ιδιαίτερα βροχερή και ψυχρή και έχει ως συνέπεια τη μειωμένη παραγωγή των δένδρων. Τέτοια ποικιλία είναι η Skeena, όπου το χρώμα του καρπού είναι ανοιχτό κόκκινο και το μέγεθος του μεγάλο.
Γ) Απαλόσαρκες
Στη κατηγορία αυτή υπάρχουν ποικιλίες οι οποίες δεν διαδίδονται πλέον.
Δ) Ποικιλίες με μικρές απαιτήσεις σε ψύχος
Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η Boy Argoub.
Κλίμα και έδαφος
Η κερασιά πρέπει να καλλιεργείται εκεί όπου το κλίμα είναι είτε πολύ ψυχρό είτε πολύ ξηρό.
Ιδανικές για την καλλιέργεια της κερασιάς είναι περιοχές με πολλές βροχές κατά τον χειμώνα, με δροσερό και ξηρό καλοκαίρι (ημιορεινές και ορεινές περιοχές, μέχρι 800 μέτρα).
Οι πλαγιές των βουνών είναι οι καλύτερες περιοχές γιατί υπάρχει καλή στράγγιση, υψηλή σχετική υγρασία το καλοκαίρι και δεν υπάρχει κίνδυνος παγετών.
Θα πρέπει να αποφεύγονται οι τοποθεσίες που “μαζεύουν” παγετό.
Η μέση κατάλληλη θερμοκρασία του καλοκαιριού για να έχουν καλή ανάπτυξη τα δένδρα είναι οι 25 βαθμοί Κελσίου.
Η κερασιά είναι περισσότερο ανθεκτική στο ψύχος από την ροδακινιά και τη βερικοκιά αλλά αντέχει λιγότερο από την μηλιά και την αχλαδιά.
Τα καλύτερα εδάφη για την ανάπτυξη της (όμοια και για τη βυσσινιά) είναι εκείνα που στραγγίζουν πάρα πάρα πολύ καλά αλλά ταυτόχρονα συγκρατούν και την απαιτούμενη υγρασία, δηλαδή βαθιά εδάφη, αργιλοπηλώδη (κοκκινόχωμα) χωρίς ασβέστιο. Κατάλληλο pΗ θεωρείται το 6,5-7,0.
Υποκείμενα κερασιάς
Τα πιο κοινά υποκείμενα είναι τα σπορόφυτα αγριοκερασιάς (Prunus avium mazzard-επιλογή: F12/1), του μαχαλεπίου (Prunus mahaleb-επιλογές: SL64, Cab6P και 11Ε) και το MaxMa 14.
Σπορόφυτο Mazzard: ο σπόρος του υποκειμένου αυτού έχει πρόβλημα στο φύτρωμα και για αυτό πρέπει να κάνετε τα εξής: να βάλετε τους σπόρους σε νερό βρύσης για 7-8 ημέρες (θα αλλάζετε όμως το νερό κάθε μέρα) και στη συνέχεια τους βάζετε σε νερό θερμοκρασίας 21 βαθμών Κελσίου για 3 εβδομάδες (αλλάζετε πάλι το νερό κάθε μέρα) και τέλος για 120 ημέρες σε θερμοκρασία νερού 2-4 βαθμών Κελσίου.
Υποκείμενο F 12/1: δεν είναι κατάλληλο για εδάφη που δεν αερίζονται αλλά είναι ανθεκτικό στους νηματώδεις.
Υποκείμενο μαχαλεπίου: ο σπόρος για να φυτρώσει χρειάζεται να παραμείνει στο νερό για 24 ώρες. Είναι κατάλληλο για ξηρό έδαφος που δεν αρδεύεται και σωστά.
Τα παρακάτω υποκείμενα είναι νάνα και οδηγούν το δένδρο να καρποφορήσει γρήγορα αλλά ακόμα δοκιμάζονται σε διάφορα ερευνητικά ιδρύματα. Τα υποκείμενα αυτά είναι τα Gisela 5, 6 και 12.
Φύτευση κερασιάς
Στον κήπο μας μπορούμε να φυτέψουμε κερασιά είτε σε τετράγωνα είτε σε γραμμές αν και εξαρτάται από το υποκείμενο. Η τάση που επικρατεί σήμερα είναι η πυκνή φύτευση με υποκείμενα που μας δίνουν γρήγορα καρπούς και σε συνδυασμό με χαμηλό κλάδεμα έτσι να διευκολύνεται το μάζεμα των καρπών. Αν θέλετε να φυτεύσετε στον κήπο σας αυτόστειρες ποικιλίες, πρέπει να φυτευτούν δύο ή και τρεις ταυτόχρονα.
Κλάδεμα κερασιάς
Το κύπελλο είναι το πιο κοινό σχήμα για τη κερασιά, όταν έχουμε ζωηρά υποκείμενα και θέλουμε αραιή φύτευση. Η απόσταση φύτευσης είναι 5-10 μέτρα και συνιστάται κυρίως για τις ορεινές περιοχές όπου το έδαφος είναι άγονο και οι εργασίες γίνονται με δυσκολία.
Εικόνα 10. Κύπελλο κερασιάς
Το επόμενο κλάδεμα είναι το υψηλό ατρακτοειδές, όπου η απόσταση φύτευσης είναι τα 4 μέτρα και εφαρμόζεται σε περιοχές που εμφανίζουν παγετό. Τα δένδρα αρχίζουν να παράγουν καρπούς το 5ο-6ο έτος και η μεγάλη απόδοση αναμένεται το 7ο και 8ο έτος.
Εικόνα 11. Σχήμα ατρακτοειδές στη κερασιά
Μια άλλη μορφή κλαδέματος είναι ο Ισπανικός Θάμνος, που μοιάζει στην ουσία με χαμηλό κύπελλο. Κλαδεύουμε κάθε χρόνο το 1/3 του μήκους, από την κορυφή και η απόσταση φύτευσης είναι 3-5 μέτρα. Θεωρείται το πιο παραγωγικό σύστημα διαμόρφωσης του δένδρου.
Αν δούμε πως η κερασιά μας καρποφορεί υπερβολικά, είναι καλό να αραιώνουμε τα κλαδιά της προς τα τέλη του καλοκαιριού έτσι ώστε να επουλωθούν οι πληγές πριν τον ερχομό του χειμώνα. Με αυτό τον τρόπο βοηθάμε και τους καρπούς μας να μεγαλώσουν σε μέγεθος.
Άρδευση κερασιάς
Η άρδευση στη κερασιά ξεκινάει από νωρίς την άνοιξη, συνεχίζεται όλο το καλοκαίρι ανά τακτά χρονικά διαστήματα και σταματούν το φθινόπωρο που αρχίζουν οι βροχοπτώσεις. Ιδιαίτερα αυξημένες είναι οι απαιτήσεις σε άρδευση κατά τους μήνες Ιούλιο-Αύγουστο, όπου η θερμοκρασία είναι υψηλότερη.
Καλλιέργεια σε γλάστρα
Η κερασιά μπορεί να καλλιεργηθεί σε γλάστρα σαν καλλωπιστικό φυτό. Υπάρχουν νάνες ποικιλίες που φτάνουν μέχρι τα δύο μέτρα.
Λίπανση κερασιάς
Η κερασιά έχει μεγάλες απαιτήσεις σε άζωτο αλλά πρέπει να συνοδεύεται από αυξημένη καλιούχο λίπανση.
Σε δένδρα που δεν μας έχουν δώσει καρπούς ακόμα, τη περίοδο φθινόπωρο-χειμώνα (πριν τη φύτευση) ενσωματώνουμε στο έδαφος/χώμα γλάστρας, κοπριά ή κομπόστ (αν έχουμε τη δυνατότητα).
Τη περίοδο αρχές Απριλίου μέχρι τα μέσα Ιουλίου, που είναι η βλαστική ανάπτυξη, εφαρμόζουμε αζωτούχο λίπανση με συχνές και μικρές δόσεις.
Στη συνέχεια, μέσα Ιουλίου-μέσα Αυγούστου ρίχνουμε τη καλιούχο λίπανση και τον Σεπτέμβριο, όπου αναπτύσσονται οι ρίζες του δένδρου, εφαρμόζουμε τον φώσφορο.
Σε δένδρα που έχουν μπει στη παραγωγική διαδικασία η λίπανση διαφέρει.
Έτσι, το καλοκαίρι ψεκάζουμε το φύλλωμα με ιχνοστοιχεία, τον Σεπτέμβριο ψεκάζουμε το φύλλωμα με χηλικό ψευδάργυρο, τον χειμώνα με θειϊκό ψευδάργυρο και τον Μάρτιο εφαρμόζουμε στο έδαφος σίδηρο με χηλική μορφή.
Να έχετε υπόψη ότι η κερασιά, από την άνθηση μέχρι και την ωρίμανση του καρπού, δεν πρέπει να λιπαίνεται.
Συνήθης τροφοπενία στη κερασιά είναι αυτή του ψευδαργύρου, όπου στα δένδρα μας παρουσιάζεται χλώρωση και τα φύλλα γίνονται στενά. Σε σοβαρές περιπτώσεις παρατηρείται και ξήρανση των βλαστών. Ψεκασμοί με θειικό ψευδάργυρο κατά τον χειμώνα σε συγκέντρωση 3-5% διορθώνουν τη ζημιά.
Επίσης, παρατηρείται και έλλειψη βορίου ορισμένες φορές, όπου τα άνθη δεν αναπτύσσονται και η βλάστηση είναι περιορισμένη. Τα φύλλα παρουσιάζουν χλώρωση, γίνονται στενά και παραμορφώνονται. Καλό είναι να εφαρμόζονται ψεκασμοί με ουσίες που περιέχουν βόριο.
Εχθροί της κερασιάς
Οι κυριότεροι εχθροί της κερασιάς είναι:
Σκουλήκι των κερασιών
Το σκουλήκι των κερασιών είναι ο πιο σοβαρός εχθρός της κερασιάς. Σε περίπτωση πυκνού πληθυσμού του εντόμου, το ποσοστό των προσβεβλημένων κερασιών μπορεί να φτάσει και το 50%. Προσβάλει κυρίως τον καρπό, όπου τα έντομα αφήνουν τα αυγά τους και στη συνέχεια ανοίγουν στοές στους καρπούς.
Εικόνα 12. Ενήλικο του εντόμου
Εικόνα 13. Προνύμφη του εντόμου μέσα σε κεράσι
Εικόνα 14. Νύμφες (πούπες) του σκουληκιού
Καταπολέμηση: όταν ο πληθυσμός του εντόμου δεν είναι μεγάλος, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χρωματικές (κίτρινες) κολλητικές παγίδες. Εάν δεν παρατηρήσετε έντομα στη παγίδα, μην ψεκάσετε!
Άλλος τρόπος αντιμετώπισης είναι να ψεκάσετε με Decis 2,5 EC, αφού διαλύσετε 0,4-0,5 γρ. σε ένα λίτρο νερού και με το Poleci 2,5 EC ακριβώς με την ίδια αναλογία, με την εμφάνιση των πρώτων εντόμων.
Καπνώδης
Η προνύμφη προσβάλει τις ρίζες του δένδρου, ανοίγει τρύπες και το καταστρέφει. Όταν η προσβολή είναι μεγάλη το δένδρο δίνει την εικόνα του “στεγνού”.
Καταπολέμηση: όμοια με τη βερικοκιά.
Ασθένειες της κερασιάς
Μονίλια
Η Μονίλια προκαλεί ζημιά τόσο σε άνθη όσο και στους καρπούς.
Εικόνα 15. Μονίλια σε δαμάσκηνα
Καταπολέμηση: Προληπτικά ψεκάζουμε το φύλλωμα με Baycor 25 WP, διαλύοντας 0,5-0,8 γρ / λίτρο νερού. Έχει παρόμοια καταπολέμηση με τη μονίλια στη βερικοκιά.
Βακτηριακό έλκος
Κορύνεο
Σοφία Παπάζογλου για το kalliergo.gr
Γεωπόνος MSc “Διαχείριση Περιβάλλοντος”
Tags: ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ • ΔΕΝΤΡΑ • ΕΠΙΚΟΝΙΑΣΤΕΣ • ΕΧΘΡΟΙ • ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ • ΚΕΡΑΣΙΑ • ΚΗΠΟΣ • ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ ΓΕΩΠΟΝΟΣ